Kalite Anlayışı

Kaliteli ortam, kaliteli müzik, kaliteli yiyecek, kaliteli insan vs... Aslında kalite kavramı için anlam bütünlüğü bozulmuş olan birçok tamlama ile sık sık karşılaşıyoruz. Sebeplerinde ise; dilimizi yerinde ve tam anlamıyla kullanmıyor olmamız, sorgulamadan kullanım gibi eksiklikler mevcut.

Ürünler üzerinden rekabet, hızlı tüketim gibi bahaneler neredeyse her yanımızı yüksek kalite kavramının sardığını bizlere düşündürtmek üzere.

Kalite Ne Demek?

Türkçede kalitenin temel anlamı 'nitelik' demek iken; kalite kelimesi Fransızcadan dilimize geçmiştir ve 'üstün nitelikli' anlamında kullanılmaktadır. Kalite kavramından beklenti ise; belirli ya da gelecek ihtiyaçları karşılama kabiliyetine dayanan özelliklerin toplamıdır, uygunluktur. Peki ya uygun olma durumu neye göre kıyaslanmakta, ne durumda ihtiyaçların karşılandığından emin olmaktayız. Gelin asıl kalite kavramının hangi şartlarda, belirli ya da doğacak ihtiyaçlara karşılık verdiğini irdeleyelim ve kavram karmaşasının bir nebze önüne geçmeye çalışalım.

İhtiyaç, gereksinim anlamına gelmektedir; zaruri ve keyfi ihtiyaçlar şeklinde ikiye ayrılmaktadır. Her istek ise zaruri ihtiyaç değildir. Fakat genel olarak insanların istekleri, keyfi ve zaruri ihtiyaçların toplamı şeklinde kabul edilmektedir. Çünkü keyfi ihtiyaçların bir kısmı da kişilerin kültürel ve ekonomik seviyeleri ile paralel olarak zaruri bir hal almaktadır. Dolayısıyla kalite kavramından ''lüks'' anlaşılması yanlış algı olmaktadır. Çünkü; bahsedildiği gibi kalite, ihtiyaçları karşılama kabiliyetine dayanan özelliklerin toplamıdır.

Kalite kavramında, zaruri ya da keyfi olsun ihtiyaçların karşılanması için belirli standartlara uygunluğun olması beklenir yani kullanıma uygunluk gerekmektedir. İlk çağlardan itibaren kalitenin korunması ve iyileştirilmesi amacıyla üretimde kullanılacak şekilde standart ölçülerin geliştirildiği bilinir. Bir ürün ya da hizmetin kaliteli bir şekilde pazarlanabilmesi için ise; piyasadaki ihtiyaçları gözlemlemek öncelik olmalıdır ki müşterilere güven verilebilsin, güven duyan müşteriler ise daha çok talepte bulunabilsin.

PUKÖ Döngüsü Nedir?

Üretim aşamasından itibaren, ihtiyaçları karşılayan kaliteli kaynaklar oluşturma esnasında; riskleri ve fırsatları belirleme- önleme aşaması olan PUKÖ döngüsü karşımıza çıkmaktadır.

Aşağıdaki grafikte olduğu gibi "Zamana karşı Mükemmellik Yolculuğu" başladığında sürekli gelişim hedefinde ilerlenmektedir.

PUKÖ Döngüsü, ürünleri, kişileri ve hizmetleri sürekli iyileştirmek- gelişim- için yinelemeli bir yaklaşımdır. Planla-Uygula-Kontrol et-Önlem al Döngüsü şeklinde açılmaktadır. Süreçlerin açıklamaları ise şu şekildedir;

Planla: Sistemin ve proseslerin amaçlarını, müşteri şartları ve kuruluşun politikası ile uyumlu olacak sonuçları ortaya koyacak kaynakları oluşturma, riskleri ve fırsatları belirleme aşamasıdır. Uygula: Planlananların yerine getirilme aşamasıdır.

Kontrol et: Prensipler, amaçlar, şartlar ve planlanan faaliyetler doğrultusunda prosesleri, son ürünleri ve hizmeti izleme, ölçme ve sonuçları raporlama aşamasıdır.

Önlem Al: Performansı iyileştirmek için gerekli aksiyonu alma aşamasıdır.

Adım adım plan yaparak sonuca ulaşmakta kullanılan sistematik bir yaklaşım olan bu döngünün kontrolü sistemdeki her aşamanın kendi içinde sağlanmaktadır. Aynı zamanda 'Kalite Güvence Sistemi'nin alt aşamalarındandır.

Kalite Güvence Sistemi ve Kalite Kontrol Nedir?

Kalite Güvence Sistemi; ürünün veya genel olarak çıktının nitelik ve niceliğini güvenceye alacak şekilde süreci garanti altına almak üzere gerçekleştirilen, standart ve doğru işlemlerin belli bir sistematiğe göre yürütülmesi için geliştirilmiş uygulamalar bütünüdür. Ürün oluşturma sürecinde hataların önlenmesine yöneliktir.

Kalite Kontrolü ise bir sürecin kalite etkinliğini azaltacak durumlara karşı tedbir alarak kaliteye hakim olma anlamına gelir. Giriş, Ara ve Son Kalite Kontrol olarak üçe ayrılır. Oluşmuş üründe hataları bulmaya yöneliktir ve tam olarak bir kalite sürecidir. Yine PUKÖ Döngüsü gibi 'Kalite Güvence Sistemi'nin alt aşamalarındandır. Tüm bu kalite aşamaları tek tek incelendiğinde ve kalite güvencenin standartları ele alındığında ürün bazında kalite kavramı tamamen anlaşılmakta olacaktır.