Çağ Değiştiren Toplar

Metalürji biliminin tarihi genellikle askeri tarihle paralel seyreder. Bu kitapta, tarihimizdeki başarılı top döküm sanatı örneklerine odaklanıyoruz. Özellikle metalürji mezunları, mesleki ilgililer, çalışanlar, Türk tarihi meraklıları ve toplar hakkında tarihi bilgilere kolayca erişmek isteyenler için bu kitap önemli bir yere sahip olacaktır.

Yazarımız, Torino'da bir açık hava müzesinde 'İstanbul'un fethinde kullanılan Top' açıklamasıyla karşılaştığında, fetih sırasında kullanılan topların o dönemde nasıl üretildiği konusunu merak etmeye başladı. İstanbul'un fethi hakkında yazılmış bir kitapla karşılaşması ve bu kitapta 'şahi' toplarının nasıl üretildiğine dair bilgilere ulaşmasıyla araştırmalarına başladı.

"Fatih ve İnovasyon" bölümünde, Fatih Sultan Mehmet'in kültürlü ve estetik vizyonunun ona sanat ve mimaride inovatif bir bakış açısı kazandırdığı vurgulanmıştır.

Osmanlıların toplarla ne zaman karşılaştığı tam olarak bilinmemekle birlikte, barutlu silahların yaklaşık olarak 1400 yılı civarında Balkanlar üzerinden girdiği düşünülmektedir. Ocak 1453'te ise topa ilk kez barut yerleştirildi ve dehşet verici gülleler açık arazide yaklaşık 1.5 km boyunca uçtu.

"Dardanel Topu," Fatih Sultan Mehmet tarafından dökülen büyüleyici güzellikteki şahi toplardan biri olarak günümüze ulaşmış ve bu topun tüm detayları ele alınmıştır.

"Fetih Neden Gerekliydi" başlığı altında, İstanbul'un coğrafi konumunun stratejik olarak önemli olduğu ve yüzyıllar boyunca siyasi, askeri ve ticari açıdan önem taşıdığı vurgulanmıştır.

Fetih Sonrası İstanbul başlığında; Fatih, hemen eğitim, ticaret, sanat, zenaat ve iskan alanlarında çok yönlü, hızlı ve planlı bir şehirleşme kampanyası başlatmış, nüfus artmış, fetihten önce nere­deyse şehir olma özelliğini kaybeden İstanbul artık bir cazibe merkezi olmuştu.

"Baba Merzuk" başlığında, on iki ton ağırlığında, yedi metre uzunluğunda ve beş kilometre menzildeki bir topun detaylarına yer verilmiştir.

"Kâbe'deki Osmanlı Topları" başlığı altında, Kâbe'de bulunan topların savaş ve ateş fonksiyonlarına ek olarak tavaf alanının sınırlarına konulduğu ve buranın ışıklandırılmasında kullanıldığı bilgisine değinilmiştir.

"Kanuni Sultan Süleyman Tarafından Açe Sultanlığına Gönderilen Toplar" başlığı altında, Açe Sultanlığı'nda Türk topları ve topçuları hakkında bilgi verilmiştir.

"Rusya'daki Osmanlı Topları" başlığı altında, Kilise Bahçesinin Duvarındaki Osmanlı Topları hakkında bilgi verilmiştir.

"Osmanlıların Bağdat'taki Velî Topu: Ebu Hizzâme" başlığında, Osmanlı topları ve Kûtü'l-Amâre Kuşatması sırasındaki rolü anlatılmıştır. Ayrıca, İngilizlerin elindeki Abidevî Osmanlı Topu hakkında bilgi verilmiştir.

"Evlîya Çelebî'nin Kayıtlarından Tophane Top Atölyesi" başlığı altında, Tophane Top Atölyesi'nin detaylarına, Osmanlı'da seyyar top dökümhanelerine ve Doğu Anadolu'da bir Osmanlı top dökümhanesi olan Erzurum Tophanesi'ne odaklanılmıştır.

"Top Döküm Sanayisi'nin Ayak İzi: Usûlü's-Siyaga" başlığında, Usûlü's-Siyaga'nın detaylarına yer verilmiştir. Ayrıca, Osmanlı döneminde dökümcülüğün nasıl yapıldığı anlatılmıştır.

"İslam Öncesi Devirlerde Türklerde Madencilik ve Osmanlı'da Demir Üretim Merkezleri" başlıkları altında, madencilik ve demir üretimi tarihine odaklanılmıştır.

 

DETAYLI AÇIKLAMA İÇİN TIKLAYIN

 

İÇİNDEKİLER

Önsöz..............7

Giriş.................11

1. Bölüm: FETİH

  . Fatih ve İnovasyon - Prof. Dr. Haluk Görgün...................17

  . Top Dökümcüsü Urban ve Diğerleri - Hakan Koçak.........33

  . Surlar ve Toplar - Roger Crowly........................................47

2. Bölüm: TOPLAR

  . Dardanel Topu - Hakan Koçak..........................................63

  . Etkileyici Hikayesiyle Baba Merzuk - Hakan Koçak..........85

  . Kabe'deki Osmanlı Topları - Dr. Mehmet Tütüncü.............93

  . Java - Açe'den Hollanda'ya Gelen Osmanlı Topları - Dr. Mehmet Tütüncü.......105

  . Rusya'daki Osmanlı Topları - Recep Kurt - Hakan Koçak...121

3. Bölüm: TARİHİMİZDE DÖKÜMCÜLÜK

  . Ocak - Mustafa Everdi........................................................131

  . İslam Öncesi, Türklerde Madencilik - Ozan Böke...............141

  . Osmanlı'da Dökümcülük - Prof. Dr. Önder Küçükerman....147

  . Osmanlı'da Seyyar Top Dökümhaneleri - Hakan Koçak.....151

  . Evliya Çelebi'nin Aktardığına Göre: Tophane Top Atölyesi - Hakan Koçak......169

  . Hoca İshak: Usulu's-Siyaga - Hakan Koçak.......................177

  . Osmanlı'da Demir Üretim Merkezleri - Doç. Dr. Gülsün Tanyeli....................... 185